Η «Διατροφή» στο μικροσκόπιο των νέων «Youth from the kitchen»: Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής νέων στην Πολωνία, 11-21 Ιουλίου 2012

Άρθρο της ΑΘΗΝΑΣ Μ. ΣΟΥΛΙΩΤΗ

Η μεσογειακή διατροφή θεωρείται πολύ ισορροπημένη και επωφελής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Με βασικά συστατικά το ελαιόλαδο και τα δημητριακά θεωρείται ότι παρέχει όλα εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία και την ενέργεια που ένας οργανισμός χρειάζεται για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί σωστά. Η χώρα μας ανήκει στις χώρες της Μεσογείου και η λεγόμενη «μεσογειακή διατροφή» της, έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη. Το ελαιόλαδο, βασικό συστατικό της ελληνικής κουζίνας, που σε άλλες χώρες είναι δυσεύρετο και είδος πολυτελείας, η χώρα μας έχει την τύχη να το παράγει σε μεγάλες ποσότητες.  

Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει η εξάπλωση του γρήγορου και πρόχειρου φαγητού. Ακόμα και στη χώρα μας, παρόλο που η ελληνική κουζίνα είναι τόσο πλούσια και έχει τόσα πολλά να προσφέρει, όλο και περισσότερο το λεγόμενο “fast food” κερδίζει έδαφος και γίνεται όλο και πιο δημοφιλές κυρίως ανάμεσα στη νεολαία. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα ανάμεσα στους νέους και κάποιοι ένθερμοι υποστηρικτές της ελληνικής κουζίνας. Ανάμεσα σ’ αυτούς, και οι 5 νέοι που συμμετείχαν στο πρόγραμμα του «youth in action» που πραγματοποιήθηκε στο Nasutow της Πολωνίας από τις 11 έως τις 21 Ιουλίου 2012, με θέμα «Νεολαία και Κουζίνα». Με εφόδια στις τσέπες τους την αγάπη για την ελληνική - μεσογειακή διατροφή, αλλά και την αγάπη γενικά για το καλό και υγιεινό φαγητό, συμμετείχαν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα με την ελπίδα να αποκτήσουν γνώσεις σε θέματα διατροφής, να συζητήσουν πάνω σε θέματα που αφορούν στην κουζίνα και να ταξιδέψουν στις κουζίνες διαφορετικών χωρών.

Στο πρόγραμμα, εκτός από την Ελλάδα συμμετείχαν και οι: Γεωργία, Λετονία, Μολδαβία, Ουκρανία και Πολωνία (διοργανώτρια χώρα). Στόχος του προγράμματος ήταν η ευαισθητοποίηση των νέων πάνω σε θέματα σωστής και ισορροπημένης διατροφής, ο εμπλουτισμός των γνώσεων και εμπειριών πάνω σε θέματα κουζίνας, αλλά και σε θέματα πολιτισμού, μέσα από αυτή τη συνάντηση διαφορετικών ανθρώπων, χωρών και πολιτισμών.

Κατά τη διάρκεια των 10 ημερών, πραγματοποιήθηκαν πολλές συζητήσεις και ομιλίες με αφορμή κάποια πολύ σημαντικά και συχνά αμφιλεγόμενα ζητήματα σε σχέση με τη διατροφή. Μερικά θέματα που τέθηκαν υπό συζήτηση ήταν η σπατάλη του φαγητού που παρατηρείται έντονα σε ορισμένες χώρες του κόσμου, η ανορεξία και η βουλιμία, η χορτοφαγία, οι καλοί τρόποι στο τραπέζι (savoir vivre) κλπ. Τις περισσότερες φορές οργανώθηκαν παρουσιάσεις ή και συζητήσεις υπό τη μορφή debate, όπου συμμετείχαν όλοι και μέσα από το διάλογο προέκυψαν αξιόλογα και ενδιαφέροντα συμπεράσματα και προτάσεις.

Βέβαια, το πρόγραμμα δεν περιοριζόταν μόνο σε θεωρητικές συζητήσεις, αλλά περιελάμβανε και άλλες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες καθώς και κάποια εργαστήρια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν τα εργαστήρια για τη διακόσμηση του φαγητού, το σερβίρισμα, καθώς και για το πώς φτιάχνεται το ψωμί. Σ’ όλα αυτά, οι νέοι είχαν ενεργό ρόλο και υπό την καθοδήγηση των υπευθύνων και ειδικών συμμετείχαν και πειραματίζονταν πάνω στις καινούργιες γνώσεις που λάμβαναν. Πολύ σημαντική ήταν και η συνάντηση με δύο κορυφαίες και βραβευμένες μαγείρισσες της περιοχής. Μέσα από τη συζήτηση μαζί τους αποκόμισαν πολλές χρήσιμες γνώσεις για τη μαγειρική.

Αναμφισβήτητα, από ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν είναι δυνατόν να λείπει η μαγειρική. Ο καθένας από τους συμμετέχοντες νέους, είχε πολλές ευκαιρίες να ασχοληθεί με τη μαγειρική, να δοκιμάσει διάφορες γεύσεις, να πειραματιστεί ο ίδιος μέσα στην κουζίνα και να παρουσιάσει τις δημιουργίες του στους άλλους. Επιπλέον, κάθε χώρα είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει την κουζίνα της και γενικά στοιχεία της κουλτούρας και του πολιτισμού της. Δοκιμάζοντας τα παραδοσιακά φαγητά της κάθε χώρας, ακούγοντας την παραδοσιακή μουσική της, μαθαίνοντας κάποια στοιχεία για την ιστορία και τον πολιτισμό της, οι νέοι αποκόμισαν πολλές γνώσεις για χώρες λίγο ως πολύ άγνωστες σ’ αυτούς μέχρι πρότινος. Όσον αφορά στη χώρα μας, η παρουσίαση που έγινε από την πλευρά της ελληνικής ομάδας είχε ομολογουμένως μεγάλη επιτυχία. Τα παραδοσιακά ελληνικά φαγητά που ετοίμασαν τα μέλη της ομάδας, «μάγεψαν» τον ουρανίσκο όλων, ενώ η μουσική συνοδεία από το συρτάκι και την ζεϊμπεκιά, έκλεψε τις εντυπώσεις.

Βέβαια, η μαγειρική δεν έγινε μόνο μέσα στα πλαίσια των εθνικών ομάδων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι νέοι έπρεπε να συνεργαστούν, εργαζόμενοι σε ομάδες αποτελούμενες από άτομα διαφορετικών χωρών και να μαγειρέψουν για τους υπόλοιπους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανάμειξη γεύσεων και στοιχείων από την κουζίνα διαφορετικών χωρών. Η ανάμειξη αυτή είχε εντυπωσιακό αποτέλεσμα, καθώς όλα τα πιάτα που ετοιμάστηκαν, ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένα και ήταν ιδιαίτερα γευστικά.

Αποκορύφωμα του προγράμματος ήταν το «γεγονός» που πραγματοποιήθηκε στο Lublin. Όλοι οι συμμετέχοντες του προγράμματος κλήθηκαν να μαγειρέψουν για τον κόσμο και να μοιράσουν το φαγητό στην κεντρική πλατεία της πόλης. Στόχος της δράσης αυτής ήταν η προώθηση του υγιεινού τρόπου ζωής και μιας ισορροπημένης διατροφής που έχει ως βάση το υγιεινό, αλλά εξίσου νόστιμο φαγητό. Με σύνθημα “We are what we eat”, δηλ. “Είμαστε ό,τι τρώμε”, οι νέοι ξεχύθηκαν στην πλατεία του Lublin προσφέροντας στους περαστικούς νόστιμες λιχουδιές που είχαν ετοιμάσει, πάντα από φρέσκα και υγιεινά υλικά και διανέμοντας φυλλάδια με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση πάνω στην υγιεινή διατροφή. Το γεγονός είχε απόλυτη επιτυχία -αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι όλα τα φαγητά, κυριολεκτικά εξαφανίσθηκαν από την πρώτη ώρα.

Οι γνώσεις που αποκομίζει κανείς από ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι πολλές και οι εμπειρίες ακόμα περισσότερες. Κατά τη διάρκεια των 10 ημερών οι συμμετέχοντες γεύτηκαν υπέροχα φαγητά, δοκίμασαν κουζίνες άλλων χωρών, ταξίδεψαν σε άλλους πολιτισμούς, συνεργάστηκαν με άτομα τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, με έναν κοινό πάντα στόχο, τη συζήτηση πάνω σε πολύ σημαντικά θέματα και μέσα από τον διάλογο, τη διατύπωση διαφορετικών απόψεων αλλά και των έντονων διαφωνιών -ενίοτε- την κατάληξη σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι μέσα από την επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους και πολιτισμούς, την ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων, τη συνεργασία, το διάλογο και τη λειτουργία μέσα σε μια μεγάλη πολυπολιτισμική ομάδα, εμπλουτίστηκαν οι προσωπικότητες όλων και απέκτησαν ισχυρά εφόδια, απαραίτητα για την πολυσύνθετη και απαιτητική σύγχρονη ζωή. Να σημειωθεί ότι η ελληνική ομάδα που συμμετείχε στο πρόγραμμα αποτελούνταν από τους Μαρία Αλεβιζάκη, Αναστάσιο Λίγδα, Ευθύμιο Μακαρά, Θέλμα-Λυδία Πολούα, Αθηνά Σουλιώτη και Ιουλία Χορταρά.  

Τέλος, αξίζει να τονισθεί ότι, όλα τα παραπάνω, πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων του youth in action υπό την αιγίδα της UNESCO. Από την πλευρά της Ελλάδος, το πρόγραμμα διεξήχθη από τον οργανισμό PRAXIS, ο οποίος είναι ένας μη κυβερνητικός και μη επικερδής οργανισμός με έδρα τις Σέρρες. Ιδρύθηκε το 1995 με στόχο να προσφέρει ένα ευρύ φάσμα πολιτιστικών δραστηριοτήτων στους νέους της πόλης και να τους παρακινεί να εμπλακούν με πολιτιστικά θέματα. Κύρια αποστολή του οργανισμού είναι να παρέχει βοήθεια στους νέους να μοιράζονται τις απόψεις τους και να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες μαζί με άλλους νέους της Ευρώπης, προσφέροντας σε όλους τους νέους τη δυνατότητα συμμετοχής σε ευρωπαϊκά προγράμματα ανταλλαγής νέων.  

 …………………………..

Σημείωση: Η Αθηνά Μ. Σουλιώτη, είναι τεταρτοετής φοιτήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος του ΑΠΘ.